Maklumat Komoditi

Pemilihan kawasan

Kawasan yang dipilih untuk pemeliharaan kambing mestilah strategik iaitu redup serta bukan kawasan mudah banjir.

Faktor Dalam Pembinaan Kandang

Faktor di bawah perlu diambil kira dalam perancangan dan pembinaan kandang:

1. jika lebih 2 kandang - pembinaan hendaklah dibuat pada jarak lebar kandang tersebut untuk mengelakkan jangkitan penyakit
2. sistem pengudaraan yang baik
3. kedudukan arah utara-selatan agar mendapat cahaya matahari yang mencukupi pagi dan petang
4. tapak mestilah terletak di tanah yang tinggi untuk mengelakkan banjir terutamanya pada musim hujan serta siap dengan sistem perparitan yang baik
5. dalam kandang mestilah sentiasa kering dan tidak mudah lembap
6. tidak terkena angin kencang
7. terpelihara daripada hujan, panas
8. kotoran najis dapat dikumpulkan dan diangkut keluar dengan mudah
9. ruang makan dan minum mencukupi supaya setiap ternakan mendapat peluang yang sama rata semasa makan dan minum. Kedudukan ruang makan yang digalakkan adalah di tengah kandang sementara kedudukan tempat minum di pinggir tepi kandang
10. lantai yang sesuai serta tidak mencederakan ternakan
11. keselamatan mestilah terjamin daripada gangguan manusia dan ancaman binatang buas.

Pembinaan kandang

Kandang yang digalakkan adalah secara kandang berlantai tinggi supaya mempunyau pengudaraan yang baik dan mudah dicuci.

Bahan-bahan binaan terdiri daripada yang tahan lasak iaitu tahan ditanduk dan tahan apabila mengenai air kencing kambing. Bagi merendahkan kos, bahan binaan boleh digunakan dari bahan terpakai bersesuaian seperti kayu tiang elektrik, asbestos dan sebagainya. Keluasan lantai 8-9 kaki persegi untuk 1 unit dewasa.

Lantai

1. di dalam pembinaan kandang - lantai yang dibuat hendaklah tahan lama (tahan semburan kimia dan air kencing?, mudah dicuci, tidak licin, tidak mencederakan dan tidak mudah lembap
2. ukuran jarak di antara kayu lantai ini ialah antara 1.2cm hingga 1.8cm
3. keluasan kandang lantai untuk 1 unit dara ialah 9-10 kaki persegi.

Dinding

1. diperbuat dari bahan tahan reput

Bumbung

1. disyorkan atap jenis asbestos atau aluminum untuk udara sejuk
2. rekabentuk boleh bertingkat atau bersilang untuk memudahkan pengedaran udara
3. ketinggian yang mencukupi - digalakkan tinggi hujung kayu alang bumbung daripada lantai antara 8-9 kaki.

Tiang

1. sebaiknya 5.5-6 kaki dari tanah
2. 0.5-1 kaki tinggi pelapik tiang
3. tinggi daripada lantai ke hujung kayu alang adalah 9 kaki

Palong makanan

1. palong makanan boleh diperbuat daripada plastik, salur air yang digunakan untuk rumah kediaman
2. mudah, tahan lasak, bersesuaian

Alatan minuman

1. perlatan yang dapat membekalkan air minuman yang bersih
2. menjimatkan penggunaan air
3. mengurangkan keadaan lantai sentiasa basah

Survival projek penternakan adalah bergantung kepada keupayaan untuk menyediakan makanan ternakan yang cukup kandungan nutriennya dan murah daripada sudut kos pengurusan. Ini adalah kerana lebih dari 70 peratus kos pengurusan datang dari kos makanan ternakan. Kenaikan harga bahan makanan ternakan kesan dari kenaikan harga bahan bakar dunia menyukarkan pengusaha projek ternakan untuk meletakkan pergantungan ke atas sumber makanan ternakan komersil. Oleh yang demikian, adalah penting agar pengusaha projek ternakan untuk membangunkan sendiri pengeluaran sumber makanan ternakan atau mengenalpasti sumber hasil sampingan pertanian yang boleh dimanfaatkan sebagai sumber makanan ternakan. Seperti manusia, ternakan juga memerlukan makanan seimbang yang mengandungi zat-zat nutrien seperti protein, karbohidrat, lemak, vitamin dan garam galian. Kekurangan zat-zat ini di dalam makanan ternakan akan membawa kepada masalah kesihatan di dalam jangka masa panjang. Secara tidak langsung menjejaskan prestasi ternakan dan projek ternakan secara amnya. Setiap zat-zat nutrien mempunyai fungsinya yang tertentu. Zat protein diperlukan oleh badan untuk membina otot-otot yang kuat selain menjadi elemen penting di dalam proses pemulihan. Karbohidrat diperlukan sebagai bekalan tenaga. Demikian juga dengan lemak selain daripada berfungsi sebagai penebat haba, ia juga berfungsi sebagai elemen simpanan untuk digunakan apabila kekurangan karbohidrat.

Vitamin merupakan zat nutrien yang penting walaupun ia cuma diperlukan dalam kuantiti yang sedikit. Kekurangan vitamin boleh menyebabkan beberapa fungsi sel dan organ terjejas yang mana membawa kepada berlakunya penyakit kepada haiwan. Garam galian yang penting seperti kalsium dan fosforus diperlukan untuk pertumbuhan tulang, gigi dan kesihat. Kekurangan garam seperti natrium boleh ketidakseimbangan tekanan bendalir di dalam badan. Berbanding zat-zat lain yang boleh didapati pada sumber makanan ternakan seperti rumput dan dedaun hijau, pemberian garam jilat boleh membantu menampung kekurangan yang mungkin berlaku pada sumber makanan tersebut.

Air adalah antara komponen terbesar di dalam badan ternakan. 70% daripada badan terdiri daripada air. Oleh yang demikian, adalah wajar supaya ternakan sentiasa diberikan sumber air minuman bersih sepanjang masa. Sumber makanan kambing secara amnya boleh dibahagi kepada 2 iaitu makanan utama: rumput atau dedaunan hijau dan makanan tambahan. Penternak selalu digalakkan untuk memperuntukkan sebahagian kawasan untuk tanaman makanan ternakan terutamanya Rumput Napier atau Jagung. Ini adalah kerana 2 tanaman ini mempunyai pengeluaran yang tinggi dan sangat sesuai ditanam untuk kawasan yang kecil. Walaupun demikian, terdapat tanaman lain yang sesuai ditanam dan dijadikan sebagai makanan ternakan. Di antaranya ialah rumput Guinea, rumput Humidicola, Setaria, Centrosema (tanaman kekacang), Petai Belalang (Leucaena leucocephala), Daun nangka dan Glyridisia. Selain daripada itu, penternak boleh menggunakan bahan-bahan makanan seperti hampas kacang soya, mil kacang, mil ikan sebagai sumber protein. Penggunaan hampas sagu rumbia, dedak padi, lebihan makanan seperti nasi juga boleh diberikan sebagai sumber tenaga.

Secara umumnya zat nutrisi yang diperlukan adalah seperti berikut:

Kawalan yang pencegahan penyakit merupakan salah satu aspek yang penting dalam penternakan kambing. Penyakit adalah sesuatu keadaan yang tidak normal dialami seseekor ternakan. Sesuatu penyakit itu mempunyai tanda-tanda tertentu atau lebih dikenali sebagai simptom penyakit. Secara amnya, sesuatu keadaan yang berpenyakit atau ternakan yang tidak berproduktiviti optima berpunca daripada tiga punca utama iaitu kesilapan pengurusan, kesilapan pembiakbakaan dan jangkitan kuman. Contohnya, kekurangan zat makanan yang mungkin berpunca daripada ketiadaan modal untuk memperolehi palet kambing menyebabkan kambing pembiak tidak mendapat keperluan zat untuk tujuan pembiakan. Di dalam keadaan ini, antara perkara yang boleh dilihat adalah kadar kelahiran yang rendah beserta kadar kematian anak yang tinggi dalam gerompok ternakan tersebut.

Ciri-ciri am kambing yang tidak sihat dapat dilihat dari beberapa sudut seperti berikut:

1. tahap kecergasan
2. keadaan kulit
3. gaya berjalan
4. nafsu makan
5. keadaan najis
6. suhu badan
7. denyutan nadi
8. pernafasan
9. kadar pertumbuhan
10. kadar kematian

Ternakan yang didapati tidak sihat perlu diasingkan ke kandang/petak yang lain. Ini adalah untuk:

1. mengelakkan penyakit menjangkiti ternakan lain
2. kacauganggu oleh ternakan yang sihat
3. tumpuan mudah diberikan untuk menjalankan rawatan
4. aliran tugas pekerja dapat diselaras dengan baik. Pekerja yang perlu mengendalikan ternakan yang sakit akan memulakan kerja pengurusan ke atas ternakan yang sihat dan akhir sekali baru kumpulan ternakan yang sakit.

Ternakan yang mati perlu dilakukan bedah siasat (post mortem) oleh doktor veterinar. Tujuan post mortem ini adalah bagi menentukan punca dan sebab sesuatu kematian. Maklumat ini diperlukan bagi menerangkan tindakan pencegahan dan kawalan terutamanya yang melibatkan penyakit berjangkit. Bangkai ternakan berkenaan kemudian perlu dilupuskan dengan baik. Kebiasaannya, bangkai akan ditanam  dengan kedalaman lubang perlu melebihi 6 kaki dan kemudian ditabur dengan kapur (lime) dan setelah dikambus, kapur perlu ditabur sekali lagi.

Kambing betina mula dibiakkan pada umur minima 6 bulan dan berat badan minima 30kg. Pembiakbakaan semula boleh dilakukan setelah dua bulan melahirkan anak. Bibit yang melebihi 10 tahun perlu ditakai.

Baka jantan mula digunakan pada umur 2 tahun dengan berat badan sekitar 60kg serta mempunyai fizikal dan kesihatan yang baik. Baka jantan yang sama diguna pakai tidak melebihi 3 tahun dalam gerompok yang sama.

Kambing pejantan dipelihara dalam kandang berasingan (seekor/kandang) bagi sistem intensif setiap masa, kecuali pejantan yang menjalankan aktiviti pembiakan. Tempoh masa pembiakan adalah 2 bulan bagi satu-satu gerompok, selepas itu baka pejantan dikembalikan ke kandang asal dan direhatkan.

Nisbah pejantan dan bibit ialah 1:20 hingga 1:25. Dalam apa jua keadaan, elakkan pembiakan antara kambing-kambing ini yang mempunyai pertalian keluarga yang rapat.

Pejantan muda (12 hingga 18 bulan) boleh dijual atau dikeluarkan daripada gerompok.

Bagi sistem penternakan secara intensif, tinja kambing yang dibiarkan berlonggok di bawah kandang akan bertambah dari sehari ke sehari. Apabila bercampur dengan air kencing ternakan, ia akan mewujudkan keadaan pencemaran bau dan gas ammonia. Longgokan tinja yang tidak diuruskan dengan baik boleh menyebabkan pencemaran bau dan kehadiran lalat. Namun, dengan sistem pengurusan tinja yang baik, pengusaha boleh menghasilkan baja tinja kambing dan menjadi salah satu punca pendapatan tambahan ladang.

Najis perlu dikumpulkan ke tepi kandang atau kawasan yang bersesuaian untuk dikeringkan. Namun, sekiranya penternak tidak berminat untuk menghasilkan baja, najis di bawah kandang tetap perlu dikumpulkan dan diuruskan dengan baik sama ada dikumpulkan ke dalam guni untuk dijadikan baja bagi kawasan tanaman rumput atau dijual kepada pengusaha lain yang menghasilkan baja tinja.

Ternakan kambing secara lepas bebas (ekstensif) sudah pasti tidak memberikan pungutan tinja yang omtimum.