Maklumat Komoditi

Kesesuaian Tanah

Tanaman nanas sesuai ditanam di kebanyakan jenis tanah di Malaysia. Pengurusan yang lebih rapi diperlukan sekiranya tanaman ini ditanam di tanah yang sederhana sesuai bagi mencapai potensi hasil yang menguntungkan. Sifat dan kesesuaian tanah bagi tanaman nanas adalah seperti di Jadual 1.

Jadual 1: Sifat dan Kesesuaian Tanah bagi Tanaman Nanas

          Sumber: Jabatan Pertanian, 2018

Penyediaan kawasan

Penyediaan kawasan tanah gambut yang mempunyai paras air yang tinggi memerlukan saliran yang sempurna. Oleh itu parit perlu digali untuk mengalirkan air ke sungai atau anak sungai yang berhampiran. Kawasan perlu dibersihkan daripada tumbuh  dan rumpai dengan menebas, menebang pokok-pokok besar dan meracun dengan racun herba.

Apabila pokok-pokok telah ditebang, ianya dibiarkan sehingga reput atau diangkut untuk digunakan diluar kawasan, memandangkan pembakaran belukar dan hutan tidak digalakkan. Bagaimanapun, bagi tanah gambut, kawasan ditebas dan dibersihkan sahaja. Bagi tanah mineral, kawasan perlu dibajak dan diputar.

Penanaman dibuat di atas tanah dengan menggunakan kayu tugal dan tali barisan yang telah ditanda dengan jarak yang disyorkan. Kedalaman lubang tanaman yang sesuai  adalah 10-15cm. Pangkal sulur yang ditanam dipijak supaya tanah sekelilingnya padat

Kos penyediaan tanah(RM/Ha) :  RM 1,000.00 (tanah mineral)

Pengapuran

Pengapuran perlu dijalankan jika pH tanah rendah dan  pengapuran biasanya dilakukan semasa pembajakan supaya boleh digaulkan ke dalam tanah 1 – 2 minggu sebelum menanam. Bahan pengapuran ialah seperti batu kapur halus (36% kalsium) dan batu kapur magnesium (GML 21% dan 12 % Mg). Kuantiti kapur yang diperlukan untuk pH tanah yang berbeza adalah seperti berikut  

Keperluan Kapur

 *  7.5 tan/hektar untuk dua kali pengapuran

Prinsip pengurusan air untuk tanah gambut ialah mengadakan saliran yang mencukupi untuk membolehkan pertumbuhan pokok dan kemudahan aktiviti ladang tetapi tidak merosakkan sifat-sifat tanah gambut. Untuk penanaman nanas, paras air yang optimum ialah 60-90cm dari permukaan tanah.

Kedalaman dan ketebalan lapisan tanah gambut , paras air dan topografik menentukan jenis saliran di kawasan berkenaan. Di kawasan tanah gambut yang cetek (kurang dari 1.5m) blok-blok ladang saiz 200m x 200m diwujudkan beserta parit lading, parit sekunder dan parit utama. Kepadatan parit-parit ini ialah 100m setiap hektar kawasan.  Di kawasan tanah gambut dalam , saliran jenis herringbone digunakan. Parit utama dan parit bulatan atau parit cincin dibina terlebih dahulu , diikuti dengan parit-parit kecil atau parit ladang yang lain.

Sistem perparitan di kawasan tanah gambut perlu dibuat secara teliti kerana saliran yang berlebihan boleh mendatangkan keburukan kerana ia mempercepatkan proses susutan tanah. Fenomena ini boleh menyebabkan pertumbuhan pokok terbantut semasa musim kemarau panjang.

Penanaman di Ladang (Jarak Tanaman)

Kepadatan tanaman boleh mempengaruhi pertumbuhan pokok, mutu dan saiz buah. Kajian telah menunjukkan bahawa kepadatan terlalu tinggi boleh mengakibatkan buah menjadi kecil. Kepadatan tanaman juga bergantung kepada sistem tanaman (tunggal atau selingan) dan jenis nanas (gambarajah 2). Jarak tanaman nanas yang disyorkan seperti berikut.

Jarak tanaman nanas secara kembar mengikut jenis

Sistem penanaman nanas secara tunggal

Gambarajah 2  :  Sistem penanaman nanas secara tunggal

Sistem Tanaman

Sistem tanaman 1:0 atau single planting dipraktikkan bagi memastikan hasil buah yang tinggi. Sistem ratun tidak disyorkan kerana hasil yang kurang memuaskan.

Gambarajah 3 : Pusingan Tanaman Nanas

Kaedah Menanam

Penanaman dibuat dengan menggunakan kayu tugal dan tali barisan yang telah ditanda dengan jarak yang disyorkan. Sulur nanas diatur sepanjang baris tanaman dan operasi menanam dijalankan oleh dua orang pekerja. Seorang membuat lubang dan seorang lagi menanam. Pangkal sulur yang ditanam dipijak supaya tanah sekelilingnya padat.

Gambarajah 4 : Kedalaman lubang tanaman yang sesuai

Aruhan Pembungaan

Pembajaan

Tanaman nanas memerlukan baja yang tinggi dalam kandungan nitrogen dan kalium. Syor pembajaan yang sesuai mengikut tanah adalah seperti di Jadual 9. Baja campuran atau sebatian ditabur di barisan tanaman dan baja daun disembur ke seluruh pokok dengan menggunakan mesin penyembur berjentera. Bagi setiap semburan pembajaan, pokok memerlukan 50 ml larutan semburan 1 dan 100 ml larutan semburan 2 (rujuk jadual 9). Semburan baja sebaiknya dilakukan pada sebelah pagi dan elakkan melakukan semasa panas tengah hari yang terik.

Baja sebatian yang digunakan bagi tanah mineral ialah NPK 15:15:15 untuk taburan 1 dan taburan 2. Sementara taburan 3 pula mempunyai nisbah 12:12:17:2 kadar bagi setiap kali tabur ialah 20 gm/pokok.

Baja sebatian di tabur diantara 2 baris pokok yang terdapat di dalam 2 barisan kembar

Bagi pembajaan di tanah gambut cara yang sama perlu diamalkan dengan hanya perbezaan jenis kuantiti baja digunakan. Untuk tanah gambut tidak perlu pemberian  baja CIRP pada peringakat awal iaitu 1-7 hari selepas tanam

Baja tabur yang digunakan ialah Baja Campuran Nanas (BCN). Setiap 100 kg BCN mengandungi 100 kg amoniam sulfat, 1 kg CIRP dan 27 kg MOP. Kadar pembajaan ialah 14 g/pokok. BCN tidak sesuai digunakan bagi pembajaan di tanah mineral sebaliknya pembajaan baja sebatian untuk tanah mineral boleh diamalkan di tanah gambut.

Program Pembajaan Tanaman Nanas

Pembajaan di Tanah Mineral

Pembajaan di Tanah Gambut

Nota:  * Baja semburan 1 mengandungi :

             42 gm CuSO4, 21 gm FeSO4, 42 gm ZnSO4, 640 gm Kapor Terhidrat/18 liter air

         ** Baja Semburan 2 mengandungi :

42 gm CuSO4, 21 gm FeSO4, 42 gm ZnSO4, 640 gm Kapor Terhidrat dan 640 gm     

Urea /18 liter air

*** 100 gm BCN (Baja campuran nanas) mengandungi 72 kg  NHSO4 (SA), 1 kg

      CIRP dan  27 kg MOP

Kandungan semburan 1                 Kandungan semburan 2

    21 gm. Ferus Sulfat                           21 gm. Ferus Sulfat

    42 gm. Zink Sulfat                             42 gm. Zink Sulfat

    42 gm. Kupram sulfat                        42 gm. Kupram Sulfat

    640 gm Kapur Terhidrat /                  640 gm.Kapur Terhidrat

    Dalam 18 liter air                               640 gm. Urea./

                                                              Dalam 18 liter air.

Tanaman nanas mula mengeluarkan bunga lebih kurang 40-50 hari selepas pengaruhan. Buah nanas boleh dipetik lebih kurang 90-120 hari selepas berbunga. Penghasilan buah nanas bergantung kepada nanas yang ditanam, kepadatan tanaman dan sistem tanaman. Penghasilan boleh mencapai 40-65 tan/ha semusim. Purata hasil mengikut jenis yang ditanam di Malaysia seperti di Jadual 10. Musim nanas berbuah bergantung kepada peringkat fisiologi tanaman dan sistem pengurusan tanaman yang diamal seperti penggunaan penggalak bunga. Lazimnya nanas berbunga selepas 9-10 bulan selepas tanam.

Jadual Hasil Beberapa Jenis Nanas